Bieganów

Opis

Historia

Folwark, związany z majątkiem w Cybince, założony został w nieznanym czasie. W początkach i drugiej połowie XX wieku przy folwarku powstało znaczne osiedle mieszkalne w formie ulicówki. Układ zabudowy folwarcznej z drugiej połowy XIX wieku. Do Bieganowa obecnie należy osada Rybojedzko. Folwark należący do dóbr w Białkowie położony nad Odrą, zbudowany zapewne w XVIII-XIX wieku. W końcu XIX wieku obok folwarku istniała cegielnia.

Archeologia

Przeprowadzone powierzchniowe badania wykazały istnienie na tym obszarze osadnictwa pradziejowego. Zewidencjonowano 8 stanowisk archeologicznych związanych z osadami sięgającymi epoki brązu z kulturą łużycką, okresu lateńskiego, okresu rzymskiego i średniowiecza. Są też ślady i punkty osadnicze datowane na epokę brązu, kulturę łużycką, starożytność i średniowiecze.

Krajobraz

Osada z zespołem folwarcznym położona na płaskim terenie w otwartym krajobrazie rolniczym. W krajobrazie pojawiła się także osada Rybojedzko położona w rozlewisku Odry.

Rozplanowanie

Osada o planie ulicówki położona przy drugorzędnej drodze łączącej Cybinkę z Bieganowem. Po wschodniej stronie duże założenie folwarczne. Do Bieganowa przyłączono osadę Rybojedzko o planie amorficznym położoną w niedalekiej odległości od Odry.

Dominanty

Resztki folwarku, między innymi gorzelnia, pochodzącego z połowy XIX wieku, uzupełniono współczesną zabudową gospodarczą. Wielokondygnacyjny budynek gorzelni o najwyższej kondygnacji w konstrukcji szachulcowej. Drugą dominanta jest folwark dawnego Rybojedzka założony w drugiej połowie XIX wieku. Tutaj też wprowadzono współczesną zabudowę gospodarczą.

Zabudowa

Zabudowa zwarta, w układzie kalenicowym, pochodzi w większości z pierwszej ćwierci XX. Nieliczne budynki wcześniejsze o prostych bryłach zamknięte dachami dwuspadowymi, krytymi ceramiczną dachówką karpiówką. Elewacje tynkowane o oszczędnym detalu architektonicznym w formie opaski i gzymsu. W drugiej połowie XX wieku osada powiększyła się o budynki wielorodzinne i jednorodzinne i obecnie stanowi przewagę w zabudowie. Przewagę tę potęguje współczesna zabudowa dawnej osady Rybojedzko.

Stan zachowania

Zespół folwarczny z połowy XIX wieku, rozwinął się w osadę o planie ulicówki, w końcu XIX i w XX-tym wieku, szczególnie w jego drugiej połowie. Z pierwotnego założenia folwarcznego zachowało się kilka budynków z gorzelnią. Wprowadzono natomiast wiele budynków współczesnych zarówno gospodarczych jak i mieszkalnych. Obecnie zabudowa współczesna dominuje nad zabudową historyczną. Osada Rybojedzko podupadła, a wprowadzona tu w układzie chaotycznym, zabudowa współczesna zdominowała krajobraz miejscowości.

Znaczenie kulturowe

Osada bez znaczenia kulturowego. Jedynie stanowiska archeologiczne wymagają ochrony.