Historia

Wieś powstała w XIII wieku, zapewne na miejscu starszych osad, na co wskazuje słowiańska nazwa oraz małe rozmiary założenia przestrzennego. W źródłach wymieniona w dokumencie biskupa lubuskiego z 1308 roku jako należąca do kurii poznańskiej. Drzeniów był wsią rycerską. W 1453 roku należał do Kalckreutów, a w 1494 Krzysztof Melthicz z Drzeniowa kwitował w konsystorzu poznańskim odbiór długu 300 dukatów, które od jego zmarłego brata Henryka zaciągnął król Kazimierz Jagiellończyk. Kościół, istniejący już w XIII wieku był budowlą drewnianą. Na jego miejscu stanął obecny z XV wieku, przebudowany w XIX wieku. XVIII-wieczne założenie dworskie zdekomponowane zostało w latach 70- tych XX wieku rozbiórką pałacu. Pozostał krajobrazowy park i folwark z zabudową z XIX-XX wieku.

Archeologia

Podczas badań powierzchniowych zarejestrowano jedno stanowisko archeologiczne. Jest to ślad osadniczy z późnego średniowiecza.

Krajobraz

Wieś zagrodowa z dominantami wysokościowymi i przestrzennymi jakim jest kościół i zespół folwarczny z parkiem, położona jest na lekko falistym terenie wśród lasów. Jedynie krajobraz od strony południowej otwiera się na pola.

Rozplanowanie

Wieś o planie wielodrożnicy położona przy drodze z Zielonej Góry do Słubic. Po stronie wschodniej wsi usytuowany jest folwark.

Dominanty

Najstarszą dominanta wsi jest kościół zbudowany w XV wieku w stylu gotyckim i rozbudowany w wieku XIX. Murowany z kamienia i cegły, salowy, zamknięty od wschodu pięciobocznie z prostokątną wieżą od zachodu. Bryłę nakrywa dwuspadowy dach od wschodu, pięciopołaciowy kryty ceramiczną dachówką. Elewacje tynkowane, w podłużnych elewacjach dwie osie okien zamkniętych łukiem odcinkowym. Do części wschodniej dobudowano w XIX wieku zakrystię. Drugą dominantą, przestrzenną jest zespół folwarczny założony w 2 połowie XIX wieku i rozbudowany w latach 1900-1939. Położony jest w terenie urozmaiconym, z rozległymi, niewysokimi pagórkami. W pobliżu występuje sieć cieków. Zespół składa się z części rezydencjonalnej i części gospodarczej. Na część rezydencjonalną składał się park z pałacem, zlokalizowanym w części północnej, pawilon chiński, neogotycki dom ogrodników i budynek gospodarczy. Na wprost drogi dojazdowej stało mauzoleum. Część gospodarcza zajmowała północną partię założenia. Budynki gospodarcze usytuowane na planie wielokąta składały się z gorzelni, spichlerzy, stajni, obór i stodół, a także budynków administracyjnych i oficyn. Wschodnia część podwórza o zwartej kompozycji, zachodnia rozproszona. Dominantą części gospodarczej jest gorzelnia. Budynki gospodarcze, niekiedy połączone szeregowo, od parterowych po dwu i trzykondygnacyjne. Dachy płaskie, dwuspadowe i czterospadowe kryte ceramiczną dachówką i eternitem. Elewacje tynkowane, wieloosiowe o małych otworach okiennych niekiedy zamkniętych odcinkowo, pozbawione detalu architektonicznego. Jedynie stodoły o elewacjach kamienno – ceglanych z rombowymi otworami wentylacyjnymi tworzącymi element dekoracyjny na tle części ceglanej. Budynki mieszkalne na planach prostokąta lub podkowy zamknięte czterospadowym lub dwuspadowym dachem krytym ceramiczną dachówką. Elewacje ceglane, pod okapem i w szczytach o konstrukcji szachulcowej. Otwory okienne o różnej wielkości.

Zabudowa

Zabudowa zagrodowa zwarta w układzie szczytowo – kalenicowym, usytuowana jest przy wspólnej linii rozgraniczeń i zróżnicowanej linii zabudowy. Pochodzi ona w większości z czwartej ćwierci XIX i początków XX wieku. Zagrody składają się z 3-5 budynków usytuowanych na planie podkowy lub litery „L". Domy, w większości o skromnym detalu architektonicznym w formie opaski czy gzymsu, bez względu na czas ich powstania. Pojedyncze budynki o nieco bogatszym wystroju. Wzniesiono je na planach prostokąta, zamykając przeważnie dwuspadowymi dachami krytymi ceramiczną dachówką karpiówką. Budynki z końca XIX wieku o dachach z niższym kątem nachylenia. Wiele elewacji budynków gospodarczych opracowanych w cegle z nieco bogatszym detalem architektonicznym.

Zieleń

Park założony na planie nieregularnym, wielokątnym i sad na planie kwadratu. Oś poprzeczna parku stanowi wydłużony staw. Na wschód od kościoła, w kompleksie leśnym, na wzniesieniu, położony jest cmentarz poewangelicki z XIX wieku. Założony na planie czworoboku, ograniczony murem. Powierzchnię cmentarza porastają klony, robinie, lipy i dęby. Na cmentarzu znajdują się pojedyncze wolnostojące nagrobki z drugiej połowy XIX wieku.

Stan zachowania

Rozwinięty w ciągu wieków układ przestrzenny nie zatarł pierwotnego rozplanowania rzędówki. Niestety jednak wprowadzenie w drugiej połowie XX wieku, wielorodzinnego osiedla mieszkaniowego tzw. bloków wpłynęło negatywnie na krajobraz wsi. Zdekomponowano także, w latach 70 – tych wieku, XVIII wieczne założenie dworskie poprzez rozbiórkę pałacu. Pozostał krajobrazowy park i folwark z zabudową z XIX-XX wieku. Park zdziczały, w którym wyczuwalne są fundamenty rozebranego pałacu, chińskiego pawilonu i basenu. Czytelny jest jedynie domek ogrodnika w stanie ruiny. Podwórze gospodarcze w dość dobrym stanie, zadbane i uporządkowane, pozbawione jednak walorów zabytkowych. Zachował się czytelny układ cmentarza, mimo licznych samosiejek. Mur częściowo rozebrany, a nagrobki zniszczone.

Znaczenie kulturowe

Największe znaczenie kulturowe wsi wiąże się z kościołem gotyckim, który wpisany jest do rejestru zabytków i w związku z tym wszelkie działania w obiekcie i w jego najbliższym otoczeniu wymagają odpowiedniego zezwolenia.