Wymiarki

Opis

Wymiarki - wieś graniczy bezpośrednio z Witoszynem. Poza znakiem drogowym brak jest jakiekolwiek granicy między tymi miejscowościami. Wieś ta jest osiedlem przemysłowym. Pierwsza wiadomość o Wymiarkach pochodzi z XV wieku. Obok Wymiarek krzyżowały się w tym czasie drogi prowadzące z Żagania do Budziszyna i z Żar do Zgorzelca. Na skrzyżowniu tych dróg istniała oberża, nazwana później "Oberżą Zbójców". Nazwa związana jest z wydarzeniami, jakie miały w niej miejsce w połowie XV w., kiedy to właściciel oberży, niejaki Wenzel, mordował nocujących tam podróżnych. W oberży często zatrzymywali się książęta żagańscy, udający się do Przewozu. Oberża ta, przebudowana po pożarze z zachowaniem pierwotnego wyglądu, przetrwała do 1958 r, w którym dokonano jej rozbiórki.

Już od czasów średniowiecza w okolicach Wymiarek wytwarzano szkło. Doskonalenie wytopu surowca, od najprostszych form, poprzez rzemiosło, doprowadziło do powstania w 1657 r. huty szkła w Wymiarkach. Założycielem był książę czeski, właściciel Księstwa Żagańskiego - Wacław Euzebiusz von Lobkovitz. Powstanie huty dało zalążek przyszłego, silnie rozwiniętego na tych terenach przemysłu szklarskiego, opartego na bogatych złożach piasku kwarcowego. O pozycji i znaczeniu tego przemysłu świadczyć może fakt, iż pod koniec XVII wieku mistrzowie szklarstwa mieli prawnie określony zakaz opuszczania granic Dolnego Śląska. Szkło wytwarzane na Śląsku, w tym i w Wymiarkach, było bardzo cenionym w Europie. Produkcja szklarska sięgnęła apogeum, kiedy to w niewielkiej miejscowości, jaką były Wymiarki, funkcjonowało 5 hut, wytwarzających ze szkła bezbarwnego i kolorowego: słoje, butelki do napojów, butelki dla niemowląt, płaskie szkło kolorowe, klosze oświetleniowe, lampy naftowe, cylindry do lamp naftowych oraz wiele innych wyrobów. Z połączenia dwóch hut, tj. "Hadrian" i "Augusta", powstała jedna, prężnie rozwijająca się huta szkła.

Ważniejsze obiekty objęte ewidencją konserwatora zabytków:






pałac z początku XX w., siedziba nadleśnictwa,

 

 



- szkoła z końca XIX w., rozbudowana,
- dworzec kolejowy XIX - XX w.,
- huta szkła, koniec XIX w.
- Cmentarz wiejski z początku XIX w., wtórne pochówki współczesne.

 

 

Źródło: ugwymiarki.w.interia.pl
Materiał uzyskany z pracy magisterskiej pani Czesławy Sobków
www.hs-wymiarki.com.pl