Bory Dolnośląskie

Opis

Bory Dolnośląskie

źódło: www.borydolnoslaskie.org
Jest to jeden z największych zwartych kompleksów leśnych w Europie Środkowej. Ich powierzchnia to ok. 160 tysięcy ha. Obszary leśne znajdują się na terenie siedmiu powiatów w województwach dolnośląskim i lubuskim. Niezwykle charakterystyczną cechą tutejszego krajobrazu są liczne stawy położone wśród lasów. Występuja tu także torfowiska i wydmy śródlądowe.

Obszar ten zajmują przeważnie ubogie siedliska, dlatego też bywa nazywany "królestwem sosny", natomiast gatunki liściaste, takie jak dęby, brzozy, buki, olchy czy osiki stanowią niewielką domieszkę. Niezwykle ogromne i jednostajne Bory, na pozór nieatrakcyjne przyrodniczo, kryją w sobie wiele nadzwyczajnych gatunków roślin i zwierząt. W pobliżu Węglińca występują ostatnie w naszym kraju niżowe stanowiska sosny błotnej, która jest gatunkiem reliktowym z okresu polodowcowego. Interesujące jest również bogactwo roślin atlantyckich, które występuja jeszcze tylko na Pomorzu Zachodnim. Wymienić tu można: wrzosiec bagienny, gałuszkę kulecznicę, przygiełkę brunatną, rosiczkę pośrednią, czy okazałą paproć długosza królewskiego. Większość z przytoczonych wyżej roślin występuje jedynie na torfowiskach, które stanowią jedno z najbardziej cennych przyrodniczo zbiorowisk roślinnych w całym kompleksie Borów. Miejscową florę reprezentują ponadto tak rzadkie i chronione gatunki roślin, jak: wawrzynek wilczełyko, pióropusznik strusi, podrzeń żebrowiec, widłak cyprysowaty, wroniec widlasty, widłaczek torfowy, grzybień północny, rosiczka pośrednia, rosiczka długolistna, gnidosz rozesłany, arnika górska, kosaciec syberyjski, storczyk Fuchsa, mącznica lekarska, paprotka zwyczajna, centuria pospolita i wiele innych. Bory Dolnośląskie są niezwykle znane z zasobności w grzyby i jagody. Zbieracze runa leśnego przyjeżdżają tu nierzadko z odległych stron kraju wiedząc o obfitości tutejszych terenów.

Równie bogata jak flora jest także fauna tego obszaru. Ogromne zainteresowanie

źódło: www.borydolnoslaskie.org
myśliwych budzi duża liczebność jeleni, saren, dzików, lisów i zajęcy. Jednakże Bory stanowią istotną w tej części kraju ostoję pachnicy dębowej, jelonka rogacza, wydry, żmii zygzakowatej, gniewosza plamistego, bociana czarnego, puchacza, sóweczki, włochatki, lelka, dudka oraz coraz rzadszych kuraków leśnych takich, jak cietrzewie i głuszce. W ostatnich latach regularnie widywane są także wilki, oraz zaobserwowano wzrost liczebności bobra.

Stawy i mokradła pośród lasów są środowskiem życia licznych interesujących gatunków ptaków wodno – błotnych, w tym: żurawia, bąka, łabędzia krzykliwego, bekasa, słonki, samotnika, kropiatki, zimorodka, zielonki, gęgawy, podgorzałki, cyraneczki, tracza nurogęci, gągoła i brzęczki. Istotne są miejscowe populacje ptaków drapieznych – bielika, trzemielojada, kani rdzawej, kani czarnej, krogulca, jastrzębia, kobuza i błotniaka stawowego.

Wędkarze są zadowoleni zapewne z faktu, iż w rzekach, które przepływają przez Bory Dolnośląskie żyją pstrągi potokowe, trocie wędrowne, lipienie i głowacice. Do końca XIX wieku w Kwisie pod Osiecznicą i Kliczkowem miała swoje stanowisko skójka perłorodna – małż wytwarzający szlachetne perły.

Na terenie Borów Dolnośląskich występuje wiele rezerwatów i obszarów chronionych prawem. Jeśli chodzi o rezerwaty wymienić należy:

Drugą formą ochrony przyrody na tym terenie są obszary NATURA 2000:

  • "Uroczyska Borów Dolnośląskich"
  • "Wrzosowiska Świętoszowsko – Ławszowskie"
  • "Dolina Dolnej Kwisy"
  • "Bory Dolnośląskie".

Kolejnym rodzajem są Obszary Chronionego Krajobrazu, do których zaliczyć należy:

  • "25 Dolina Bobru"
  • "34 Bory Dolnośląskie"
  • "33 Bory Bogumiłowskie"
  • "32 Las Żarski"
  • "30 B Wschodnie okolice Lubska".

Następna formą są użytki ekologiczne. W północnej i północno – zachodniej części kompleksu zostało powołanych do życia kilkanaście użytków ekologicznych. W gminie Żary utworzono ich sześć o ogólnej powierzchni ok. 30 ha. Obszary te wyznaczono także w gminie Przewóz, Małomice, Żagań i w miejscowości Osiecznica.
Na terenie Borów znajduje się również niezwykły
Park Krajobrazowy "Łuk Mużakowa".
Choć Bory Dolnośląskie to głównie natura i przyroda, to jednak nie można pominąć niezwykle cennych zabytków, które występują w zachodniej części kompleksu i pochodzą z różnych okresów architektonicznych. Przeważająca ich część zlokalizowana jest na obszarach byłego Księstwa Żagańskiego oraz Dolnych Łużyc. Dla przykładu: kościoły wiejskie ze
Starego Żagania i Biedrzychowic należą do najlepiej zachowanych romańskich budowli sakralnych w Lubuskiem. Na obszarze dawnego Księstwa podziwiać możemy relikty średniowiecznych zamków książęcych oraz siedziby rycerskie. W południowo – zachodniej części na wyróżnienie zasługuje zespół pałacowo – parkowy w Iłowej.
Mieszkańcy miejscowości położonych w Borach mogą pochwalić się szeregiem produktów regionalnych podzielonych na kategorie spożywcze i rzemieślnicze. Do pierwszych z nich należą:

źródło: www.borydolnoslaskie.org

  • Kiełbasa z dziczyzny – zajęła ona I miejsce w Konkursie na najlepszy produkt lokalny z Borów Dolnośląskich w roku 2008 w kategorii "Wyroby z dziczyzny". Autorką jest pani Anna z Gospodarstwa Agroturystycznego AGR – RELAX
  • Comber z jelenia – jest specjalnością Restauracji Zamkowej na Zamku w Kliczkowie
  • Chleb starowiejski – z piekarni Bukowianka w Żaganiu
  • Pasztet z dzika – wytwórcą jest również pani Anna z Gospodarstwa AGR – RELAX

    źródło: www.borydolnoslaskie.org

Do produktów rzemieślniczych należą:

  • ceramika Wiza
  • ceramika Błotny
  • Rzeźby Adama Tyszkowskiego
  • Malarstwo

Warte zwiedzenia jest również Ekomuzeum węgla brunatnego w Mirostowicach Dolnych. Węgiel brunatny odkryto na tych terenach w połowie XIX wieku. W wielu rejonach przez ponad 100 lat funkcjonowały małe podziemne kopalnie. Dzisiaj już się go tu nie wydobywa jednakże historię tych kopalni można poznać zwiedzając mirostowickie muzeum.
Na tak niezwykłym obszarze jakim są Bory Dolnośląskie funkconują ścieżki edukacyjne, na których znajdują się tablice edukacyjne pozwalające zapoznać się z pięknem i różnorodnością przyrody oraz jej zagrożeniami. Do ścieżek tych należą:

  • "Zielony Las"
  • "Wzdłuż wstęgi Bobru"
  • "Poznaj drzewa i krzewy"
  • "Przy wiacie"
  • "Tropami przyrody i historii"
  • "Dolina Szyszyny".

Nieprzerwanie od 2003 roku w sierpniu organizowane są Dni Borów Dolnośląskich - impreza promująca Region Borów Dolnośląskich oraz potencjał turystyczny Gminy Wymiarki. Ponadregionalna impreza na pograniczu dwóch województw: lubuskiego i dolnośląskiego.

źródło: www.borydolnoslaskie.org