Danków - Zaginione Miasteczko

Opis

 

W obrębie miasteczka znajdował się zamek Kittlitzów wymieniony w 1380 roku, po którym pozostały: wzgórze zamkowe i relikty wału obronnego.

Rys. Leszek Włodkowski-Moszej, Gródek strażnicy przy dawnym trakcie do Barlinka

GRÓDEK STRAŻNICZY PRZY DAWNYM TRAKCIE DO BARLINKA

Miejsce po późnośredniowiecznym gródku, nazywane przez badaczy niemieckich „Górą Wałową", bądź „Wzgórzem Zamkowym".
W okresie XIV-XVI wieku znajdowała się tu niewielka strażnica, broniąca dostępu do miasta od strony zachodniej - wzniesiona na nadsypanym wyniesieniu otoczonym wodami jeziora (obecnie jez. Kinołęka).
Z przeprowadzonych badań archeologicznych wynika, że budynek, w którym przebywali strzegący miasta mieszczanie, bądź rycerze związani z zamkiem, miał prawdopodobnie formę niewielkiej drewnianej wieży. W trakcie wykopalisk na szczycie wyniesienia znaleziono między innymi pozostałości konstrukcji drewnianych ścian budowli, liczne fragmenty glinianych dzbanków i garnków, kilkaset kości zwierzęcych stanowiących tzw. szczątki pokonsumpcyjne oraz wiele innych zabytków. Wśród nich należy wymienić zniszczone późnośredniowieczne monety
i kilkanaście bełtów kuszy, potwierdzających funkcje i charakter osadnictwa na wzgórzu. Strażnice użytkowano zapewne w okresie świetności miasta od 2 połowy XIV wieku, kiedy to Danków wymieniano wśród najważniejszych miast i zamków Nowej Marchii - do XVI wieku, to jest do momentu przekazania miasta rodom rycerskim. W kolejnych stuleciach opuszczone wyniesienie zarosło lasem, a tradycje miejsca utrwalono w miejscowych legendach.

 

Rys. Leszek Włodkowski-Moszej, Gródek strażniczy przy dawnym trakcie do Strzelec

GRÓDEK STRAŻNICZY PRZY DAWNYM TRAKCIE DO STRZELEC

Miejsce po późnośredniowiecznym gródku. W okresie XIV-XVI wieku znajdowała się tu niewielka,  strażnica broniąca dostępu do miasta od strony południowej - wzniesiona w pobliżu obwarowań miejskich na nadsypanym wyniesieniu otoczonym wodami jeziora (obecnie jez. Wielgie). Usytuowano ją przy głównym trakcie prowadzącym ze Strzelec - przechodzącym ówcześnie przez obszar miasta.
Z przeprowadzonych badań archeologicznych wynika, że budynek, w którym przebywali strzegący miasta mieszczanie, bądź rycerze związani
z zamkiem, miał prawdopodobnie formę niewielkiej drewnianej wieży. W trakcie wykopalisk na szczycie wyniesienia znaleziono miedzy innymi pozostałości konstrukcji kamiennych podwalin budowli, liczne fragmenty glinianych dzbanków i garnków, kilkaset kości zwierzęcych stanowiących tzw. szczątki pokonsumpcyjne oraz wiele innych zabytków. Wśród nich należy wymienić żelazne gwoździe, kliny, grot strzały, potwierdzające funkcje i charakter osadnictwa na wzgórzu. Strażnice użytkowano zapewne w okresie świetności miasta od 2 połowy XIV wieku, kiedy to Danków wymieniano wśród najważniejszych miast i zamków Nowej Marchii - do XVI wieku, to jest do momentu przekazania miasta rodom rycerskim. W kolejnych stuleciach opuszczone wyniesienie włączono w obręb dworskiego założenia parkowego, przekształcając częściowo jego formę. W XIX wieku zniwelowano, dochodzące do niego od strony północno-zachodniej, pozostałości ziemnych obwarowań otaczających dawne miasto.

 

Rys. Leszek Włodkowski-Moszej, Miejskie obwarowania (pozostałości wałów i fosy).

MIEJSKIE OBWAROWANIA (POZOSTAŁOŚCI WAŁÓW I FOSY)

W tym miejscu, w okresie późnego średniowiecza, znajdowała sie zapewne brama wjazdowa prowadząca do miasta traktem od strony północnej. Szachulcowa konstrukcje budynku bramnego włączono w układ dwóch wałów ziemnych (między którymi znajdowała sie mokra fosa zasilana wodą z jeziora), ochraniających miasto od strony północnej i zachodniej. Na szczycie wału zewnętrznego mogła znajdować sie drewniana palisada. Do dzisiaj nad jeziorem, na odcinku kilkuset metrów zachowały sie fragmentaryczne pozostałości systemu wałów obronnych. Z przeprowadzonych badań archeologicznych wynika, ze obwarowania zostały usypane sztucznie
z wykorzystaniem piasku z wyniesienia, jakie istniało zapewne na miejscu, i które zniwelowano w okresie budowy miasta. System umocnień ziemnych powiązany
z dwoma punktami strażniczymi (gródkami) powstał przypuszczalnie w okresie świetności miasta w 2 połowie XIV wieku, kiedy to Danków zaliczano do najważniejszych miast i zamków Nowej Marchii. Wały stanowiły ochronę zabudowy miejskiej i zarazem część systemu obronnego rezydencji książęcej (zamku) lokalizowanej w strefie przyjeziornej. System umocnień stopniowo tracił na znaczeniu od XVI wieku, to jest od czasu przekazania miasta rodom rycerskim. W XIX wieku większą część umocnień zniwelowano przy okazji przebudowy drogi.

 

Więcej o historii Dankowa i jego zabytkach można odnaleźć na www.strzelce.pl