Zespół Średniowiecznych Fortyfikacji Miejskich - Strzelce Krajeńskie

Opis

 

Strzelce zaraz po lokacji średniowiecznego miasta,
w latach 1272-1290, otoczono murami obronnymi wraz z Bramą Młyńską (Drezdenkowską lub Wschodnią) i Gorzowską (Brzozowską) oraz systemem baszt łupinowych. Mury miejskie otoczone zostały dodatkowo podwójnymi obwałowaniami oraz fosą, wypełnioną wodami jeziora Górnego i Dolnego. Mury wymurowano z nieobrobionego kamienia polnego na zaprawie wapiennej, na wysokość 8-9 metrów i szerokość do 160 cm. Pierwotnie w obwodzie murów, o łącznej długości 1700 metrów, umieszczone były Brama Młyńska i Brama Gorzowska oraz trzydzieści osiem baszt łupinowych.

W okresie nowożytnym adaptowano jedną z baszt łupinowych na cele magazynu prochowego. To tzw. Baszta Prochowa, przy której wybito furtę służącą celom przeciwpożarowym. Fortyfikacje zaczęto plantować w 1730 roku, zakładając przy Bramie Gorzowskiej plac ćwiczeń, a w 1736 roku w miejscu wałów i fosy - ogrody.

Z czasem część baszt łupinowych zabudowano i adaptowano na cele mieszkalne.
W związku z utrudnieniami komunikacyjnymi oraz pogarszającym się stanem technicznym, rozebrano w 1866 roku Bramę Gorzowską. Do dzisiaj zachował się niemal w całości - pierścień murów o długości 1640 metrów i zróżnicowanej wysokości od 3 do 8 metrów z Bramą Młyńską, Basztą Czarownic oraz 36 półotwartymi basztami łupinowymi. Po II wojnie światowej w kilku etapach przeprowadzono remont murów. Strzelce dzięki swym średniowiecznym fortyfikacjom miejskim zasługują na miano lubuskiego Carcasonne.