Rzeka Bóbr

Opis

Bóbr w Lesznie Górnym
fot. Wojciech Zieleniewski

Bóbr jest największym lewobrzeżnym dopływem Odry. Całkowita długość rzeki to 271,1 km, w tym na terenie Polski 269,6 km, zaś na obszarze województwa lubuskiego 112 km. Początek bierze z Gór Izerskich w Karkonoszach. Jego źródła znajdują się na wysokości 780 m npm. Na zboczach Lasockiego Grzbietu w Czechach. Z powodu budowy i położenia terenu dorzecza charakteryzują go duże i gwałtowne wahania poziomu wody. Bóbr uchodzi do Odry poniżej Krosna Odrzańskiego, w pobliżu wsi Raduszec Stary. Rzeka posiada duży spadek, dlatego jej koryto jest gęsto zabudowane obiektami hydrologicznymi, najczęściej o znaczeniu energetycznym. To powoduje, że bieg Bobru jest mozaiką odcinków szybszych i wolniejszych. Rzeka płynie w szerokiej i malowniczej dolinie często porośniętej przez fragmenty lasów nierzadko dębowych, z których przed wiekami była znana. Pnie olbrzymich, wiekowych dębów, które rosły tu przez tysiąclecia często zalegają w korycie lub są przysypane rumoszem. Rozległa dolina wysłana jest wielkimi ilościami piasków i żwirów, stąd duża ilość zakładów pozyskujących kruszywo naturalne oraz wyrobisk.
Bóbr w Raduszcu Starym
fot. Wojciech Zieleniewski
Wody lubuskiego odcina Bobru zasiedla obecnie 30 gatunków ryb oraz wstępujący tu na tarło minóg rzeczny. W górnym fragmencie rzeki, który ma szybki nurt i żwirowate podłoże napotkać można pstrąga potokowego, brzana czy klenia. Na odcinku od Kwisy do mostu kolejowego linii
ŻagańSzprotawa uznany jest za krainę ryb łososiowatych. W Krzywej rzeka rozdziela się na wybetonowany Kanał Dychowski i tzw. „Stary Bóbr”. Ten drugi to płyciutka rzeka przy jazie, zasłana rumoszem   powoli nabiera wody płynąc na północ w malowniczej dolinie, o stromym zachodnim brzegu, którego kulminacja znajduje się w okolicach wsi Podgórzyce. Jest on porośnięty pięknym, mieszanym starodrzewem. Na tym fragmencie liczne są płocie i jazie oraz pstrąg potokowy. Poniżej zapory ujściowy, umocniony kamiennym narzutem fragment rzeki, o długości ok. 3,5 km, uważany jest za najbogatszy, gatunkowo i ilościowo w ryby odcinek rzeczny regionu. W dużym zagęszczeniu występuje tu piękna płoć, leszcz, boleń, jaź, brzana, kleń oraz ukleja i krąp. Na tarło wstępuje troć wędrowna, certa i minóg rzeczny. Pospolity jest także szczupak, okoń, a w okolicach ujścia sandacz.
Bóbr na wysokości Dziećmiarowic
fot. Wojciech Zieleniewski

Duża część doliny Bobru objęta jest strefą chronionego krajobrazu. W pobliżu wsi
Szprotawka w Borach Dolnośląskich znajduje się częściowy, duży rezerwat florystyczny „Buczyna Szprotawska” o powierzchni 152 ha. Został on utworzony dla ochrony unikatowego lasu mieszanego pochodzenia naturalnego, z rzadkimi gatunkami podszytu. Tutaj znajduje się także jedno z wielu w regionie stanowisk nadrzewnego ssaka – popielicy. Około 3 km na wschód w pobliżu wsi Piotrowice rożnie ponad 700 – letni dąb szypułkowy „Chrobry” o obwodzie pnia u podstawy 9,92 m.
W dolinie Bobru, w okolicach
Nowogrodu Bobrzańskiego, usytuowana jest

Stary Bóbr koło Tarnawy
fot. Wojciech Zieleniewski

największa w Polsce kolonia niezmiernie rzadkiego węża – gniewosza plamistego, gdzie w latach 1994 – 97 stwierdzono obecność 22 osobników tego gatunku. Co prawda podczas powodzi 1997 r. kolonia ta nieco ucierpiała lecz ciągle pozostaje jednym z liczniejszych stanowisk tych gadów w naszym kraju.
Bóbr posiadając częściowo charakter rzeki górskiej, ma bardzo dogodne warunki do organizowania na niej spływów kajakowych. Przez Nowogród Bobrzański przebiega znany szlak kajakowy, prowadzący z Jeleniej Góry do Krosna Odrzańskiego. Ma on długość 205,8 km i podzielony jest na 31 odcinków o różnej skali trudności. Nowogród Bobrz. Znajduje się pomiędzy 27 i 28 odcinkiem trasy, oferując uczestnikom spływów niezapomniane widoki meandrującej rzeki.

 

źródło: "Wody środkowego nadodrza" B.Najbar, E. Szuszkiewicz, W. Zieleniewski, Zielona Góra 1998.